Μεσολόγγι

@Αλέξανδρος Παναγιωτόπουλος

Το Μεσολόγγι (επισήμως, Ιερά πόλη Μεσολογγίου) είναι πρωτεύουσα του Νομού Αιτωλοακαρνανίας. Βρίσκεται στο Νότιο τμήμα του Νομού, σε απόσταση περίπου 35 χιλιομέτρων από το Αγρίνιο και 37 χιλιομέτρων από το Αντίρριο. Αποτελεί ιστορικό Δήμο καθώς στην πόλη έλαβαν χώρα μερικές απ' τις πιο δραματικές στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, οι δύο Πολιορκίες και η Έξοδος του Μεσολογγίου. Το Μεσολόγγι είναι γνωστό επίσης για τα αλιευτικά του προϊόντα, ιδιαίτερα το αυγοτάραχο, μιας και η παρακείμενη λιμνοθάλασσα είναι ιδανικό μέρος για ιχθυοκαλλιέργειες. Η λιμνοθάλασσα με τις γραφικές «πελάδες» της-τα μικρά ξύλινα σπιτάκια πάνω σε πασσάλους, μέσα στο νερό- προστατεύεται από την γνωστή συνθήκη RAMSAR και αποτελεί περιβαλλοντικό πάρκο και οικοσύστημα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, το Μεσολόγγι έχει 18.121 κατοίκους και μαζί με τις πρώην γειτονικές κοινότητες που ενσωματώθηκαν στον σημερινό καποδιστριακό δήμο αποτελούν ένα δυναμικό και συνεχώς αναπτυσσόμενο οικιστικό σύνολο. Το Μεσολόγγι βρίσκεται μεταξύ των ποταμών Αχελώου και Ευήνου.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Στα βορειοδυτικά του Μεσολογγίου υπάρχουν τα ερείπια της Πλευρώνας («Ασφακοβούνι»), μίας πόλης η οποία αναφέρεται στα έργα του Ομήρου. Συμμετείχε στον Τρωϊκό πόλεμο και καταστράφηκε από τον Δημήτριο τον Αιτωλικό. Η νέα πόλη, η οποία χτίστηκε στα ερείπια της παλιάς, ήταν μία από τις πιο σημαντικές της Αιτωλίας και είχε 30 πύργους και 7 πύλες. Τα ερείπια ενός αρχαίου θεάτρου ακόμη υπάρχουν.Το όνομα Μεσολόγγι πρωτοαναφέρθηκε από έναν Βενετό, ο οποίος περιέγραφε την μάχη του Λεπάντο κοντά στη Ναύπακτο. Αρκετές ιστορικές πηγές αναφέρουν πως το όνομα Μεσολόγγι προέρχεται από την ένωση των δύο ιταλικών λέξεων, ΜΕΖΖΟ/MESSO και LAGHI το οποίο σημαίνει «ένα μέρος εν μέσω λιμνών» ή «ένα μέρος που περιλαμβάνεται από λίμνες». Μέχρι το 1700 η πόλη βρισκόταν υπό Βενετική κατοχή. Οι κάτοικοί του ήταν κυρίως ψαράδες.

Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1770, ο στρατός της πόλης ηττήθηκε από τους Οθωμανούς. Το Μεσολόγγι επαναστάτησε ξανά στις 20 Μαΐου του 1821 και ήταν μία από τις κύριες Ελληνικές δυνάμεις στον απελευθερωτικό αγώνα. Οι κάτοικοι αντιστάθηκαν στις επιθέσεις της Οθωμανικής αυτοκρατορίας το 1822. Η δεύτερη επίθεση ξεκίνησε στις 15 Απριλίου του 1825 από τον Κιουταχή, του οποίου ο στρατός αριθμούσε 30.000 άντρες και αργότερα ενισχύθηκε με άλλους 10.000 οι οποίοι καθοδηγούνταν από τον Ιμπραήμ. Μετά από ένα χρόνο συνεχόμενων επιθέσεων και πείνας, οι κάτοικοι του Μεσολογγίου αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν έξοδο από την πόλη, την νύχτα της 10ης Απριλίου του 1826, η οποία έμεινε ονομαστή ως «Έξοδος του Μεσολογγίου». Εκείνη την περίοδο οι κάτοικοι της πόλης ήταν 10.500 από τους οποίους οι 3.500 ήταν οπλισμένοι. Λίγοι ήταν οι Μεσολογγίτες που επιβίωσαν κατά την Έξοδο. Εξαιτίας της ηρωικής στάσης των Μεσολογγιτών, η πόλη δέχθηκε την τιμή να της αποδοθεί ο τίτλος της Ιερής Πόλης, η οποία είναι μοναδική στην Ελλάδα.

Ο γνωστός φιλέλληνας Άγγλος ποιητής Λόρδος Βύρων, ο οποίος υποστήριζε την ελληνική προσπάθεια για απελευθέρωση, πέθανε στην πόλη το 1824. Αναφορά στο πρόσωπό του υπάρχει σε ένα κενοτάφιο το οποίο περιέχει την καρδιά του.

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Στην πόλη βρίσκονται, μεταξύ άλλων, η κατοικία της οικογένειας Τρικούπη, του ποιητή Παλαμά, η Βάλβειος βιβλιοθήκη,η οποία αποτελεί και την δημόσια δημοτική βιβλιοθήκη της πόλης με σπάνια βιβλία και ντοκουμέντα, η γκαλερί σύγχρονης τέχνης των Χρήστου και Σοφίας Μοσχανδρέου με πλήθος έργων σημαντικών Ελλήνων δημιουργών. Επίσης υπάρχουν εκεί, το Κέντρο Λόγου και Τέχνης, η Διέξοδος ένα απο τα σημαντικότερα πολιτιστικά κύτταρα όχι μονο της πόλης ,αλλά ολόκληρης της Δυτικής Ελλάδας ,το οποίο ευθύνεται για την διοργάνωση πλείστων εκδηλώσεων όπως εκθέσεων, σεμιναρίων, βιντεοπροβολών, παρουσιάσεων, επιστημονικών συνεδρίων και το Μουσείο Ιστορίας και Τέχνης στην πλατεία Μάρκου Μπότσαρημε πλούσια ενθυμήματα του Αγώνα του 1821. Τα τείχη και η πύλη της πόλης παραμένουν επιβλητικά και κανείς μπορεί να επισκεφθεί τον Κήπο των Ηρώων όπου έχουν θαφτεί πολλοί γνωστοί και άγνωστοι ήρωες που πολέμησαν στην Ηρωική Έξοδο. Κάθε χρόνο η Κυριακή των Βαΐων γιορτάζεται ως ημέρα μνήμης της Εξόδου. Είναι η πιο σημαντική τοπική εορτή την οποία τιμούν με την παρουσία τους πολλές πολιτικές προσωπικότητες, όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και άλλων χωρών.